แบคทีเรียต้านฟันผุ
http://www.dailynews.co.th/newstartpage/index.cfm?page=content&categoryId=319&contentID=102829
รองศาสตราจารย์ ดร.รวี เถียรไพศาล ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยโรคที่พบบ่อยในช่องปากและวิทยาการระบาด คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ม.อ.) เปิดเผยว่า จากการเข้าไปศึกษาความชุกของฟันผุในเด็ก ที่อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา พบว่า มีเด็กจำนวนประมาณ 15% ที่ฟันไม่ผุ ทั้งที่อยู่ในพื้นที่และสภาพแวดล้อมเดียวกัน ซึ่งพบว่า เกิดจากมีเชื้อแบคทีเรียบางชนิดที่อาจช่วยป้องกันเชื้อที่เป็นสาเหตุของฟันผุ จึงได้นำมาศึกษาในห้องทดลองพบเชื้อ “แลคโตบาซิลัส พาราคาไซ (Lactobacillus paracasei)” แบคทีเรียสายพันธุ์หนึ่งในหลายสายพันธุ์ ที่เหมาะสม ในการนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อช่วยป้องกันฟันผุ เนื่องจากเป็นสายพันธุ์ที่ ได้มาจากช่องปาก และมีความสามารถในการฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรค ฟันผุ จึงได้ตั้งชื่อว่า “แลคโตบาซิลลัส พาราคาไซ เอสดี 1 (Lactobacillus paracasei SD1)”
ซึ่งคณะผู้วิจัยประกอบด้วย รองศาสตราจารย์ ดร.รวี เถียรไพศาล อาจารย์ ทพญ.สุพัชรินทร์ พิวัฒน์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ทพญ.สุกัญญา เธียรวิวัฒน์ คณะทันตแพทยศาสตร์ และ ดร.สันทัด วิเชียรโชติ คณะอุตสาหกรรมเกษตร ม.อ.
โครงการดังกล่าวได้รับการสนับสนุนจากทุนนักวิจัยแกนนำของสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทค โนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เพื่อ ทำการวิจัยเรื่อง “ผลิตภัณฑ์ผสมโพรไบโอติก แลคโตบาซิล ลัส พาราคาไซ เอสดี 1 เพื่อป้องกันฟันผุ” ซึ่งเป็นหนึ่งงานวิจัยในโครงการระบาดวิทยาเพื่อแก้ปัญหาสุขภาพประชาชนภาคใต้
รองศาสตราจารย์ ดร.รวี บอกว่า โดยทั่วไปได้มีการนำเชื้อแบคทีเรียมาใช้ เป็น “โพรไบโอติก” ซึ่งหมายถึงการนำจุลชีพหนึ่ง ๆ มาใช้เพื่อประโยชน์ ในการเสริมสุขภาพและป้องกันจุล ชีพก่อโรคอื่น ๆ แบคทีเรียที่ถูกนำมาใช้เป็นโพรไบโอติกมีหลายชนิด แต่ แลคโตบาซิลลัส เป็นกลุ่มแบคทีเรียที่ถูกนำมา ใช้มากที่สุด และมีบางสายพันธุ์ที่ถูกนำมา ใช้ในเชิงการค้า เช่น ถูกนำมาเตรียมในรูปของโยเกิร์ต หรือนมเปรี้ยว เพื่อช่วยป้องกันเชื้อที่ก่อโรคในทางเดินอาหารและช่วยย่อย ที่ผ่านมา มีรายงานวิจัยการประยุกต์ใช้เชื้อเหล่านี้ เพื่อเสริมสุขภาพในช่องปาก ซึ่ง พบว่าเชื้อบางชนิดดังกล่าวสามารถลดเชื้อก่อโรคฟันผุได้ แต่มีข้อจำกัดคือสามารถเกาะ ติดในช่องปากได้เพียงชั่วคราว เนื่องจาก ไม่ใช่เชื้อที่มีแหล่งกำเนิดจากช่องปากโดยตรง
ส่วนสายพันธุ์ที่คณะวิจัยได้ค้นพบ หรือแลคโตบาซิลลัส พาราคาไซ เอสดี 1 นั้น เป็นเชื้อที่ได้จากช่องปาก จึงมีคุณสมบัติที่ยึดเกาะเยื่อบุในช่องปากได้ดีกว่า นอกจากนี้ยังมีความสามารถสูงในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของฟันผุ และสร้างกรดได้น้อยกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับสายพันธุ์ยับยั้งเชื้อฟันผุอื่น ๆ ทำให้ลดความเสี่ยงจากการสูญเสียแร่ธาตุจากฟัน
ทั้งนี้ ผู้ศึกษาวิจัยได้ทด ลองผสมแบคทีเรียดังกล่าวในนมผงและโยเกิร์ต ซึ่งผลิตภัณฑ์ดังกล่าวจะต้องมีแลคโตบาซิลลัสชนิดนี้อยู่ไม่ต่ำกว่า 1 ล้านตัว ใน 1 ซีซี จึงจะถือว่ามีคุณสมบัติที่เหมาะสมในการใช้เป็นโพรไบโอติก
ปัจจุบันมีการนำไปใช้กับอาสาสมัครที่เป็นกลุ่มนักเรียนอายุระหว่าง 12-14 ปี จำนวน 50 คน โดยให้ดื่มนมผสมแบค ทีเรียดังกล่าววันละ 1 ครั้ง เป็นเวลา 6 เดือน ซึ่งจะมีการประเมินผลในการป้องกันฟันผุว่าเป็นอย่างไรเมื่อเปรียบเทียบกับเด็กทั่วไป
ล่าสุด…งานวิจัยดังกล่าวได้มีการนำไปยื่นคำขอจดสิทธิบัตรไว้เรียบร้อยแล้ว.
มูลนิธิเพื่อการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ
สำนักงานใหญ่ : 88/22 หมู่ที่ 4 อาคาร 6 ชั้น 6 กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ถนนติวานนท์ ตำบลตลาดขวัญ อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี 11000
โทร : +662-590-4549
โทรสาร : +662-590-4369
E-mail : [email protected]
