Policy Brief: ฉบับที่ 20 เกณฑ์ความคุ้มค่าต่อ 1 ปีสุขภาวะ คืออะไร และมีค่าเท่าใด

เกณฑ์ความคุ้มค่าที่ใช้ประกอบการพิจารณาคัดเลือกยาเข้าในบัญชียาหลักแห่งชาติในปี 2556 คือ 160,000 บาทต่อปีสุขภาวะ ยาใดที่มีต้นทุนต่อ 1 ปีสุขภาวะต่ำกว่านี้จัดว่าเป็นยาที่มีความคุ้มค่า จึงมีข้อสงสัยว่าเกณฑ์ความคุ้มค่านี้สอดคล้องกับมุมมองของประชาชนจริงหรือไม่? ที่จริงแล้ว 1 ปีสุขภาวะของคนไทยมีค่าเท่าใด ผลการศึกษาพบว่า 1 ปีสุขภาวะของคนไทยมีค่าสอดคล้องกับเกณฑ์ความคุ้มค่าที่กำหนด คือ ตั้งแต่ 113,000 บาท ถึง 325,000 บาท ทั้งนี้แบ่งเป็น 2 กรณี คือ หากการรักษาด้วยยานั้นช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตแต่ไม่เพิ่มระยะเวลาการมีชีวิต 1 ปีสุขภาวะจะมีค่าใกล้เคียงกับเกณฑ์ที่กำหนด แต่ในกรณีที่ยานั้นช่วยให้ผู้ป่วยระยะสุดท้ายมีชีวิตต่อไปโดยไม่เพิ่มคุณภาพชีวิต 1 ปีสุขภาวะจะมีค่าสูงกว่าเกณฑ์ในปัจจุบัน จากผลการศึกษาที่พบว่า 1 ปีสุขภาวะมีค่าไม่เท่ากันในแต่ละสถานการณ์ เกณฑ์ความคุ้มค่าจึงควรมีความแตกต่างกันโดยพิจารณาถึงความเหมาะสมในแต่ละสถานการณ์