การประเมินผลการบังคับใช้มาตรการจำกัดการเข้าถึงและการหาซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (2552)

การประเมินผลการบังคับใช้มาตรการจำกัดการเข้าถึงและการหาซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

ชนิดา เลิศพิทักษ์พงค์ *
ยศ ตีระวัฒนานนท์ *
มนทรัตม์ ถาวรเจริญทรัพย์ *,**
อุษา ฉายเกล็ดแก้ว *,**
จอมขวัญ โยธาสมุทร*
กรรณิการ์ ฐิติบุญสุวรรณ*,**
*โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ
**ภาควิชาเภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลการบังคับใช้มาตรการการจำกัดการเข้าถึงและการหาซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (จำกัดสถานที่ เวลาและอายุ) เป็นการสำรวจแบบภาคตัดขวาง ในกลุ่มประชากรไทยอายุระหว่าง 15 – 60 ปี เป็นผู้ที่มีงานทำในระหว่าง 7 วันก่อนวันสัมภาษณ์ และเป็นผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ใน 12 เดือนที่ผ่านมา กลุ่มตัวอย่างจำนวน 2,368 คน การศึกษาพบว่าร้อยละ 71.1 ของกลุ่มตัวอย่างซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ครั้งล่าสุดที่ร้านขายของชำ รองลงมาคือ ร้านสะดวกซื้อทั่วไปร้อยละ 8.0 ทั้งนี้พบว่าร้อยละ 0.4 ของกลุ่มตัวอย่างซื้อที่ร้านค้าในสถานบริการน้ำมันซึ่งเป็นสถานที่ห้ามจำหน่าย เมื่อพิจารณาถึงเวลาที่ซื้อ พบว่ากลุ่มตัวอย่างร้อยละ 34.2 ซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในเวลา 18.00-18.59 น. ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่มีการซื้อสูงที่สุด ทั้งนี้ร้อยละ 10.4 ของกลุ่มตัวอย่างซื้อในเวลาที่ห้ามจำหน่าย คือ ระหว่างเวลา 14.01 – 16.59 น. และเวลา 00.01-10.59 น. ในส่วนของมาตรการจำกัดอายุผู้ซื้อพบว่าร้อยละ 0.9 ของผู้ที่ซื้อมีอายุ 15-17 ปี ซึ่งต่ำกว่าที่กฎหมายระบุ คือ 18 ปี จากการผลการศึกษาพบว่ายังคงมีการฝ่าฝืนมาตรการการจำกัดการเข้าถึงและการหาซื้อ ซึ่งภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการบังคับใช้มาตรการดังกล่าวให้เข้มงวดมากขึ้น และควรออกมาตรการเพื่อจำกัดการเข้าถึงและการหาซื้อให้ครอบคลุมถึงสถานที่จำหน่ายและเวลาจำหน่ายที่มีผู้บริโภคสูงเพื่อให้สามารถจำกัดการเข้าถึงและการหาซื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น