รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์: การเข้าถึงบริการดูแลผู้มีปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และปัจจัยที่เกี่ยวข้อง

การสำรวจระบาดวิทยาสุขภาพจิตของคนไทยระดับชาติปี พ.ศ. 2556 เรื่องความชุกของโรคจิตเวชและปัญหาสุขภาพจิต โดยกรมสุขภาพจิต พบว่า ความชุก 12 เดือนของความผิดปกติของพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (alcohol use disorder) เท่ากับร้อยละ 5.3 คิดเป็นประชากร 2.7 ล้านคน ในจำนวนนี้ร้อยละ 3.5 เกิดจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบบผิดปกติ (alcohol abuse) และร้อยละ 1.8 เกิดจากการติดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (alcohol dependence) และในการสำรวจพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของประชากรไทยในปี พ.ศ. 2557 พบว่า ประชากรที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไปดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์สูงถึง 17.7 ล้านคน ข้อมูลข้างต้นแสดงให้เห็นว่าข้อมูลประเทศไทยประสบปัญหาจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นอย่างมาก ถึงแม้จะมีบริการคัดกรอง บำบัดและฟื้นฟูผู้มีปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในสถานบริการสุขภาพ แต่การเข้าถึงบริการเหล่านี้ยังมีข้อจำกัด คณะอนุกรรมการพิจารณาด้านการบำบัดรักษาฟื้นฟูสภาพผู้ติดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้จัดทำแนวปฏิบัติการคัดกรองและบำบัดรักษาฟื้นฟูสภาพผู้สภาพผู้มีปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อใช้เป็นมาตรฐานในการให้บริการ ซึ่งไม่ได้มุ่งเน้นเพียงการบำบัดรักษาและฟื้นฟูสภาพในสถานพยาบาลเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมถึงการคัดกรองปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การให้คำแนะนำปรึกษาเบื้องต้น และการดูแลเชิงรุกใน ดังนั้น การศึกษานี้จะประเมินการเข้าถึงบริการดูแลผู้มีปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทยหลังการมีแนวปฏิบัติการคัดกรองและบำบัดรักษาฟื้นฟูสภาพผู้สภาพผู้มีปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมทั้งศึกษาปัจจัยสนับสนุนหรือปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อการเข้าถึงบริการทั้งจากฝั่งผู้ป่วยและผู้ให้บริการ เพื่อใช้เป็นข้อมูลสำหรับพัฒนามาตรการเพิ่มการเข้าถึงบริการในอนาคต