รายงานวิจัย: การประเมินโครงการนำร่องการป้องกันและควบคุมกลุ่มอาการดาวน์

กลุ่มอาการดาวน์ (Down syndrome) เป็นหนึ่งในปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญในประเทศไทย  คาดว่าจะมีเด็กที่มีความผิดปกติดังกล่าวเกิดปีละประมาณ 1,000 ราย  โดยเด็กกลุ่มนี้ส่วนใหญ่มีภาวะปัญญาอ่อน และมีอายุขัยเฉลี่ยสั้นกว่าคนปกติ เนื่องจากเกิดภาวะแทรกซ้อนหลายประการ เช่น ความพิการแต่กำเนิดของหัวใจ ระบบโลหิต ระบบทางเดินหายใจ และระบบต่อมไร้ท่อ เป็นต้น ปัญหาสุขภาพเหล่านี้ไม่เพียงแต่จะเป็นอุปสรรคต่อการดำเนินชีวิตของตัวเด็กเอง ยังส่งผลกระทบต่อครอบครัวและประเทศชาติทั้งด้านสังคมและเศรษฐกิจ จากการศึกษาวิจัยภายใต้โครงการพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าของการประเมินต้นทุนผลได้ของการตรวจกรองและวินิจฉัยก่อนคลอดของกลุ่มอาการดาวน์ในประเทศไทย นำไปสู่การตัดสินใจของคณะอนุกรรมการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติให้บรรจุการตรวจคัดกรองกลุ่มอาการดาวน์ในหญิงตั้งครรภ์ในชุดสิทธิประโยชน์ในปีงบประมาณ 2559 โดยริเริ่มโครงการนำร่องการป้องกันและควบคุมกลุ่มอาการดาวน์ ซึ่งครอบคลุมการให้บริการให้คำปรึกษา ตรวจกรอง ตรวจวินิจฉัย และการยุติการตั้งครรภ์ ในพื้นที่ 5 จังหวัด ตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน 2558 เป็นต้นมา โดยเป็นความร่วมมือระหว่างสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข มีวัตถุประสงค์เพื่อเรียนรู้และพัฒนาการบริหารจัดการและระบบบริการในพื้นที่ สำหรับเตรียมการขยายการดำเนินงานไปยังจังหวัดอื่นๆ ต่อไป

โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (HITAP) ได้รับมอบหมายจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติให้ศึกษาประเมินโครงการนำร่องฯ ซึ่งคณะผู้ประเมินได้นำเสนอผลการประเมินในรายงานนี้ ทั้งนี้ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อค้นพบและข้อเสนอแนะจะเป็นประโยชน์ในการพัฒนาโครงการฯ ให้มีคุณภาพและประสิทธิภาพในการป้องกันและควบคุมกลุ่มอาการดาวน์ในประเทศไทยต่อไป