รายงานวิจัย: การประเมินเพื่อต่อยอดการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย

ผลการศึกษาวิจัยที่มีคุณภาพเชื่อถือได้เป็นปัจจัยสนับสนุนการพัฒนานโยบายที่อยู่บนพื้นฐานของหลักฐานทางวิชาการ (evidence-based policy) การสำรวจสุขภาพโดยการตรวจร่างกายนับได้ว่าเป็นแหล่งข้อมูลที่สำคัญเกี่ยวกับสถานะสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของประชาชน ที่อาจนำไปใช้ประกอบการตัดสินใจของทั้งผู้กำหนดนโยบาย ผู้ให้บริการและผู้จัดการโครงการด้านสุขภาพระดับต่างๆ โดยมีจุดแข็งอยู่ที่การเก็บข้อมูลโดยการตรวจร่างกายโดยบุคลากรทางการแพทย์ ซึ่งช่วยให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องและครบถ้วนมากกว่ารายงานจากสถานพยาบาลหรือการสอบถามจากประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อมูลการป่วยเป็นโรคเรื้อรัง ทั้งนี้มีรายงานและบทความที่แสดงว่าผลจากการสำรวจสุขภาพโดยการตรวจร่างกายในหลายประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา อังกฤษ และอื่นๆ ในยุโรป ได้ถูกนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ทั้งด้านนโยบายและการวิจัยต่อเนื่องอย่างจริงจัง

สำหรับประเทศไทยนั้น มีการสำรวจสุขภาพโดยการตรวจร่างกายครั้งแรกในปี 2534 และดำเนินการต่อมาทุก 5 ปี โดยมีบุคลากรจากหลายหน่วยงานทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาคเข้ามามีส่วนร่วม รวมทั้งสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ซึ่งให้ทุนสนับสนุนการสำรวจฯ ครั้งที่ 4 และ 5  เนื่องจากตลอดระยะเวลาที่ผ่านมายังไม่มีการประเมินการสำรวจนี้อย่างเป็นระบบ สสส. จึงมอบหมายให้โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (HITAP) ศึกษาวิจัยเพื่อประเมินในด้านระบบอภิบาล การบริหารจัดการ ระเบียบวิธีวิจัย และการใช้ประโยชน์จากการสำรวจฯ ตลอดจนวิเคราะห์ปัญหาอุปสรรคและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง