รายงานวิจัย: การประเมินต้นทุนอรรถประโยชน์ของการตรวจติดตาม PT-INR ด้วยระบบ Point of Care เพื่อปรับยาและเฝ้าระวังยาในผู้ป่วยที่ต้องรับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือด (วอร์ฟาริน)

วอร์ฟารินเป็นยาต้านการแข็งตัวของเกล็ดเลือดชนิดรับประทานที่มีการใช้กันอย่างแพร่หลายในโรคหัวใจและหลอดเลือดหลายโรค เช่น โรคหัวใจสั่นพริ้ว (atrial fibrillation) ภาวะหลอดเลือดดำอุดตัน และใช้ในผู้ป่วยที่ใส่ลิ้นหัวใจเทียม เป็นต้น อย่างไรก็ตามแม้จะมีหลักฐานชัดเจนว่ายาวอร์ฟารินเป็นประโยชน์ในการลดการเกิดภาวะหลอดเลือดอุดตัน วอร์ฟารินก็เป็นยาที่มีดัชนีในการรักษาแคบและมีอาการแทรกซ้อนจากการใช้ยาที่รุนแรง ผู้ป่วยที่ใช้ยาวอร์ฟารินจึงต้องได้รับการตรวจติดตามค่า International Normalized Ratio (INR) ซึ่งเป็นตัวชี้วัดการแข็งตัวของเลือดอย่างสม่ำเสมอ วิธีการตรวจวัดค่า INR ที่แพร่หลายในประเทศไทยคือวิธีการตรวจวัดทางห้องปฏิบัติการซึ่งกระทำได้เฉพาะในโรงพยาบาลทั่วไปหรือโรงพยาบาลศูนย์ ทำให้ผู้ป่วยที่ไม่ได้อาศัยอยู่ในเขตเมืองอาจมีปัญหาด้านการเดินทางและความสม่ำเสมอในการมาตรวจติดตามค่า INR ปัจจุบันมีเครื่อง Point-of-Care (POC) ซึ่งเป็นเครื่องตรวจวัดค่า INR ด้วยการเจาะเลือดที่ปลายนิ้ว เครื่อง POC นี้มีขนาดเล็ก ใช้งานง่ายกว่าการตรวจด้วยวิธีการตรวจวัดทางห้องปฏิบัติการ สามารถนำไปใช้ในโรงพยาบาลชุมชนเพื่อตรวจวัดค่า INR โดยปฏิบัติงานในลักษณะเครือข่ายประสานกับโรงพยาบาลทั่วไปหรือโรงพยาบาลศูนย์ที่เป็นแม่ข่าย ซึ่งอาจส่งเสริมให้ประชาชนเดินทางมารับการตรวจติดตามค่า INR ได้สะดวกและสม่ำเสมอยิ่งขึ้น อันน่าจะเป็นผลดีต่อการรักษา อย่างไรก็ตามปัจจุบันการตรวจด้วยวิธี POC นี้ยังไม่บรรจุอยู่ในชุดสิทธิประโยชน์ ไม่สามารถเบิกจ่ายได้ จึงมีการนำไปใช้แค่บางสถานพยาบาลเท่านั้น

จากการศึกษาของรายงานฉบับนี้การใช้ระบบ POC เพื่อตรวจติดตามค่า INR ของผู้ป่วยที่ได้รับยาวอร์ฟารินในระยะยาว มีความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ในบริบทประเทศไทย เมื่อเปรียบเทียบกับระบบติดตามในปัจจุบันคือการตรวจวัดด้วยวิธีทางห้องปฏิบัติการ ควรพิจารณาบรรจุการตรวจค่า INR ด้วยระบบ POC เข้าในชุดสิทธิประโยชน์ภายใต้ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า เพื่อให้ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึงการตรวจวัดค่า INR ซึ่งให้ผลดีในด้านผลลัพธ์ทางสุขภาพและเป็นการประหยัดงบประมาณอีกด้วย