รายงานวิจัย: การศึกษาทบทวนระบบและพัฒนาข้อเสนอการบริหารเวชภัณฑ์จำเป็นที่มีปัญหาการเข้าถึงภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาระบบการบริหารจัดการระดับประเทศของไทย ซึ่งได้เริ่มดำเนินการในช่วงปีงบประมาณ พ.ศ.2551 โดยสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ซึ่งในขณะนั้นเป็นผู้นำนโยบายการประกาศมาตรการบังคับใช้สิทธิตามสิทธิบัตรโดยรัฐ (Government Use of License) ในช่วงปลาย พ.ศ. 2549 ไปสู่การปฏิบัติ และขณะนี้มีประสบการณ์ราว 10 ปี โดยขยายการดำเนินการไปยังยากลุ่มอื่น ๆ ได้แก่ ยาต้านไวรัสเอชไอวี ยาบัญชี จ(2) ในยาบัญชียาหลักแห่งชาติ น้ำยาล้างไต (CAPD) ยา Deferiprone (GPO-L-ONE) ยาจิตเวช วัคซีน EPI program วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ยากำพร้าและยาต้านพิษ โดยเริ่มต้นจากการดำเนินการโดยสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และองค์การเภสัชกรรม กระทั่ง พ.ศ.2560 ได้มีการเปลี่ยนแปลงจากการดำเนินงานร่วมเพียง 2 หน่วยงานเป็น 4 หน่วยงานหลัก ซึ่งหน่วยงานเพิ่มเติม ได้แก่ กระทรวงสาธารณสุข และเครือข่ายหน่วยบริการโรงพยาบาลราชวิถี กอปรกับการเปลี่ยนแปลงด้านกฎระเบียบการจัดซื้อจัดหาจากระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ.2535 เป็นพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ.2560 ซึ่งใช้อยู่ในปัจจุบัน จากประเด็นดังกล่าวจึงเกิดคำถามวิจัยว่า รูปแบบของระบบบริหารเวชภัณฑ์ระดับประเทศควรเป็นอย่างไรจึงจะมีประสิทธิภาพด้านการบริหาร และสามารถบรรลุเป้าประสงค์ที่จะให้ประชาชนเข้าถึงยาจำเป็นที่ปลอดภัย มีประสิทธิผล คุ้มค่าและมีคุณภาพ