Policy Brief ฉบับที่ 57 : ลดการตีตราและเลือกปฏิบัติ ในสถานบริการสุขภาพมีต้นทุนเท่าใด

การที่ผู้ปฏิบัติงานในสถานบริการสุขภาพตีตราและเลือกปฏิบัติ (stigmatization and discrimination: S&D) ต่อผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผู้ติดเชื้อฯ หลีกเลี่ยงการรักษา การเข้าถึงบริการการป้องกันและการรักษา การลดการตีตราและเลือกปฏิบัติจึงเป็นหนึ่งในเป้าหมายของยุทธศาสตร์แห่งชาติว่าด้วยการยุติปัญหาเอดส์ พ.ศ. 2560 – 2573 แต่จากการสำรวจผู้ปฏิบัติงานในสถานบริการสุขภาพทั้งหมด 19 จังหวัดทั่วประเทศโดยสำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (สอวพ.) กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุขพบว่า การตีตราและเลือกปฏิบัติยังคงเกิดขึ้น ดังนั้นในปี 2557 สอวพ. จึงได้ดำเนินโครงการส่งเสริมสถานบริการสุขภาพที่ปราศจากการตีตราและเลือกปฏิบัติในพื้นที่นำร่อง 6 โรงพยาบาลหลังการดำเนินงานพบว่า ผู้ปฏิบัติงานในสถานบริการสุขภาพมีความกลัวการติดเชื้อเอชไอวีและทัศนคติเกี่ยวกับการตีตราผู้ติดเชื้อเอชไอวีและกลุ่มเสี่ยงลดลง เมื่อวิเคราะห์ต้นทุนของโครงการพบว่า มีต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์ 2.7 ล้านบาท โดยเป็นต้นทุนทางบัญชี 1.5 ล้านบาท ต้นทุนเฉลี่ยของเจ้าหน้าที่ที่ผ่านการอบรมหลักสูตรส่งเสริมสถานบริการสุขภาพที่ปราศจากการตีตราและเลือกปฏิบัติ (หลักสตูร S&D) ในโรงพยาบาลเท่ากับ 925 บาทต่อคน ข้อมลูนี้สามารถนำไปใช้วางแผนจัดสรรงบประมาณเพื่อขยายพื้นที่ดำเนินโครงการในระดับประเทศต่อไป