ถ้าเกิดลูกน้อยของคุณเป็นโรคหืด จะมียาไหนสามารถช่วยได้
โรคหืด (Asthma disease) ไม่ใช่โรคที่ควรมองข้าม ถ้าไม่รีบรักษาจะกลายเป็นโรคเรื้อรัง ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ผู้ดูแล และครอบครัว ปัจจุบันพบเด็กไทยเป็นโรคหืดมากราว 1.2-1.4 ล้านคน จากข้อมูลประชากรในประเทศ ปี พ.ศ. 2557
โรคหืดในเด็กสามารถรักษาได้ การรักษาโรคหืดในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ให้ได้ผลดี ควรใช้ยาสูดพ่นเพื่อควบคุมอาการอย่างสม่ำเสมอ ยาดังกล่าวมีชื่อว่า inhaled corticosteroids (ICS) ซึ่งอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติอยู่แล้ว จากงานวิจัย เรื่อง “การรักษาและป้องกันโรคหืดในเด็กไทย” โดยโครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (HITAP) ร่วมกับคณะกรรมการการพัฒนาแนวทางการรักษาและป้องกันโรคหืดในเด็ก พบว่ายาสูดพ่น ICS มีประสิทธิภาพในการควบคุมโรคหืดในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 12 ปีได้ดีที่สุด
มาทำความรู้จักยา ICS กัน ยาสูดพ่นสำหรับการรักษาโรคหืด มี 2 แบบ คือ ยาควบคุมอาการและยาบรรเทาอาการ ยา ICS เป็นยากลุ่มควบคุมอาการโรคหืด (controllers) มีประสิทธิภาพรักษาการอักเสบเรื้อรังของหลอดลม ลดความไวของหลอดลมต่อสิ่งกระตุ้น ซึ่งมีกลไกในการออกฤทธิ์ในการยับยั้งการสร้างสารที่เกี่ยวข้องจากการอักเสบจากเม็ดเลือดขาว สามารถลดความรุนแรงและความถี่ในการเกิดอาการกำเริบ ตัวยานี้จะเข้าสู่ส่วนที่อักเสบโดยตรง จึงให้ผลในการควบคุมโรคหืดที่มีประสิทธิภาพดีที่สุด เมื่อใช้ยาเป็นประจำ นอกจากนี้ควรหลีกเลี่ยงสิ่งที่กระตุ้นอาการหืดในชีวิตประจำวันด้วย ส่วนยาบรรเทาอาการของโรคหืด (relievers) ใช้เพื่อบรรเทาอาการหอบ ได้แก่ยาขยายหลอดลมชนิดสูดพ่น ใช้เมื่อมีการตีบของหลอดลมจากการหดเกร็งของกล้างเนื้อเรียบหลอดลม ตัวยาออกฤทธิ์เร็ว รักษาอาการหอบแบบเฉียบพลัน
ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับยา ICS
ในอดีตยา ICS เป็นยาสเตียรอยด์ที่มีความเข้มข้น ถูกนำมาใช้รักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคหืด ด้วยตัวยาออกฤทธิ์แรง จึงไม่เหมาะสมกับเด็ก ที่ว่าตัวยา ICS มีผลข้างเคียงต่อพัฒนาการด้านความสูง ทำให้เด็กที่ได้รับยาไม่สูง จนกลายมาเเป็นความเชื่อผิดๆ ในหมู่แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป ผู้ปกครอง หรือผู้ดูแลเด็กบางส่วน แต่ทว่าในปัจจุบัน ยา ICS ถูกพัฒนาและปรับลดความเข้มข้นให้เหมาะสมกับเด็กแล้ว ซึ่งมีงานวิจัยพิสูจน์แล้ว โดย ร.ศ. พญ. ชลีรัตน์ ดิเรกวัฒนชัย กุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขาโรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี ให้ความเห็นไปในทางเดียวกันว่ายา ICS มีความปลอดภัย มีผลข้างเคียงน้อย ราคาที่ไม่แพง และมีประสิทธิภาพสูงในการควบคุมอาการโรคหืดได้ดี “ถือเป็นยาในอุดมคติเลย” การสร้างองค์ความรู้ให้ตระหนักในการรักษาโรคและการใช้ยาสูตรพ่นชนิด Corticosteroids จะสร้างความเชื่อมั่นเรื่องความปลอดภัยในการใช้ยาได้อย่างถูกต้อง สามารถติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้จากจุลสารเรื่องโรคหืดในเด็ก ปีที่ 9 ฉบับที่ 27 พฤษภาคม-สิงหาคม 2559
- การรักษาและการป้องกันโรคหืดในเด็กไทย